Lũ lụt và sạt lở đất gây thiệt hại nghiêm trọng tại Sri Lanka

Cuối tháng 11/2025, Sri Lanka chứng kiến đợt mưa lớn bất thường do bão nhiệt đới Ditwah, gây ra lũ lụt trên diện rộng và sạt lở đất nghiêm trọng ở một số vùng của quốc đảo. Đây được đánh giá là một trong những thảm họa thiên tai tồi tệ nhất tại nước này trong nhiều thập kỷ gần đây. 

Mưa lớn dồn dập trong thời gian ngắn khiến nhiều khu vực nhanh chóng chìm trong biển nước, hệ thống giao thông đường bộ, đường sắt, cầu cống và lưới điện bị hư hại nặng. Theo số liệu ban đầu của nhà chức trách, ít nhất 355 người đã thiệt mạng, khoảng 366 người mất tích và hơn 500.000 người bị ảnh hưởng, trong đó hàng chục nghìn người buộc phải rời bỏ nhà cửa, trú tạm tại các trung tâm sơ tán khẩn cấp.

Tại các vùng núi và cao nguyên, mưa lớn kéo dài trên diện rộng gây ra hàng loạt vụ sạt lở, cuốn trôi nhiều nhà cửa và chôn vùi người dân dưới lớp bùn đất. Điều kiện địa hình hiểm trở cùng với việc nhiều tuyến đường bị chia cắt khiến các hoạt động tiếp cận hiện trường, tìm kiếm cứu nạn của lực lượng cứu hộ gặp rất nhiều khó khăn. Ở thủ đô Colombo và khu vực ngoại ô, nước sông dâng cao làm ngập sâu nhà cửa, ruộng đồng và đường sá bị nước bao phủ, trong đó, một số khu vực gần như bị cô lập hoàn toàn.

Trước diễn biến phức tạp của thiên tai, Chính phủ Sri Lanka đã ban bố tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc, huy động lực lượng quân đội, hải quân, không quân cùng lực lượng cứu hộ dân sự tham gia tìm kiếm cứu nạn, di dời người dân khỏi các vùng có nguy cơ ngập lụt cao, lập nơi trú ẩn tạm thời và cung cấp lương thực, nước sạch, thuốc men cho người dân bị ảnh hưởng. Một số quốc gia láng giềng và các tổ chức quốc tế đã cử đội cứu trợ, chuyển nhu yếu phẩm và thiết bị cứu hộ tới Sri Lanka, song quy mô thiệt hại lớn, cùng việc giao thông và liên lạc bị tàn phá, khiến việc tiếp cận nhiều khu vực vẫn chậm và gặp nhiều trở ngại. 

Các chuyên gia về khí hậu và phòng, chống thiên tai cảnh báo rằng biến đổi khí hậu, cùng với những hạn chế trong quy hoạch đô thị, quản lý đất đai và hệ thống thoát nước, đang làm gia tăng rõ rệt mức độ dễ bị ảnh hưởng của Sri Lanka trước các đợt mưa bão cực đoan. Quá trình khắc phục hậu quả và tái thiết sau đợt bão lũ lần này dự kiến kéo dài, đòi hỏi nỗ lực rất lớn không chỉ từ chính phủ Sri Lanka mà còn từ cộng đồng quốc tế.

Người thực hiện: TS. Nguyễn Đức Trung

Phòng nghiên cứu Nam Á